🍺 Mięczaki Zwierzęta O Miękkim Ciele Okrytym Muszlą

Mięczaki są grupą bezkręgowców, która zasiedliła prawie całą kulę ziemską, jednak najwięcej ich przedstawicieli można spotkać w wodach. Głównymi grupami mięczaków są ślimaki, małże oraz głowonogi. Małże zasiedlają zbiorniki wody słonej i słodkiej, nie posiadają głowy, a ich muszla składa się z dwóch części. Rozkład materiału  Dział programu Numer i temat lekcji Treści nauczania Kształcone umiejętności Propozycje metod nauczania Propozycje środków U niektórych bezkręgowców, zwłaszcza tych o miękkim ciele, występuje tak zwany szkielet hydrostatyczny. Szkielet hydrostatyczny stanowi płyn wypełniający jamę ciała. Znajduje się on pod dużym ciśnieniem. Na ten płyn oddziałują otaczające go mięśnie, które ułożone są w działające przeciwstawnie grupy. Mięczaki produkujące perły pojawiły się po raz pierwszy 530 milionów lat temu, kiedy mięczaki rozwinęły muszle. Mięczaki to Bezkręgowce o miękkim ciele często chronionym przez skorupę, taką jak małże, ostrygi i małże., Perły to organiczne kamienie szlachetne, które tworzą wewnątrz żywego mięczaka produkującego perły. 23. Mięczaki – zwierzęta. o miękkim. ciele. okrytym. muszlą • wymienia środowiska życia. mięczaków • rozpoznaje mięczaki wśród. innych zwierząt • podaje przykłady zwierząt. należących do ślimaków, małży i głowonogów • omawia budowę. zewnętrzną ślimaka, małża. i głowonoga • omawia znaczenie. mięczaków w 1. przedstawiciel gromady mięczaków o bocznie spłaszczonym ciele okrytym dwuczęściową muszlą; 2. żartobliwie: małżonka; małża-małżami tevex, 2012-03-02. 1. zwierzę bezkręgowe o miękkim ciele okrytym zwykle muszlą, wodne lub rzadziej lądowe; 2. pogardliwie: ktoś słaby, o słabym charakterze. 3. mięczak zakaźny - wirusowa choroba zakaźna skóry. zwierzę morskie o workowatym ciele. ★★★★★. eliza. ? był nim Szwejk. Lista rozwiązań dla określenia zwierzę morskie z krzyżówki. Są to bezkręgowce o ciele miękkim, o szerokości 2 µm i długości dochodzącej do . cji tkanek zazwyczaj okryte jest muszlą (P o-KryszKo 2009), Ad0T. 480 Views Download Presentation Mięczaki. - zwierzęta o miękkim ciele okrytym muszlą. Do mięczaków zaliczamy : - ślimaki - małże - głowonogi. Mięczaki żyją:. na lądzie, w miejscach wilgotnych i zacienionych. w wodach słodkich. w wodach słonych. Uploaded on Aug 13, 2014 Odina Morris Download PresentationMięczaki - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - E N D - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - Related More by User Grupy zwierząt - . zwierzęta możemy podzielić na takie grupy jak: -gady -ssaki -pierścienice -pajęczaki -owady Borelioza z Lyme - Dr n. med. małgorzata bednarek. borelioza z lyme. kleszcze (pajęczaki ). wyróżnia się 2 rodziny Zwierzęta - . ssaki ptaki ryby. paulina domaszewska kl. 6a. Źródło: ssaki. stekowce torbacze KLESZCZ- UKRYTY ZABÓJCA - . kleszcze – pajęczaki należące do podgromady roztoczy (acari), traktowane jako grupa Presentation Transcript Mięczaki - zwierzęta o miękkim ciele okrytym muszląDo mięczaków zaliczamy: • - ślimaki • - małże • - głowonogiMięczaki żyją: • na lądzie, w miejscach wilgotnych • i zacienionych • w wodach słodkich • w wodach słonychMięczaki mają delikatne, miękkie, niesegmentowane ciało, u większości okryte wapienną muszlą. Ciało pokryte jest nabłonkiem, w którym znajdują się liczne gruczoły śluzowe. Śluz: • ułatwia poruszanie się, • chroni przed urazami mechanicznymi, • a gatunki lądowe chroni przed mięczaka zbudowane jest zwykle z trzech części: • głowy (narządy zmysłów) • worka trzewiowego (narządy wewnętrzne) • nogi (narząd ruchu)Czynności życiowe mięczaków: • odżywianie • - roślinożerne • - padlinożerne • - drapieżne • - filtratory oddychanie • Oddychają za pomocą: • płuc • skrzeli Rozmnażanie • Rozmnażają się płciowo. Wśród mięczków wyróżniamy gatunki: • rozdzielnopłciowe • b) obojniacze poruszanie się • osiadły tryb życia • b) pływanie • c) pełzanieKoniec Plan wynikowy Dział programu Numer i temat lekcji Wymagania konieczne (ocena dopuszczająca) Wymagania podstawowe (ocena dostateczna) Wymagania rozszerzające (ocena dobra) Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) Wymagania wykraczające (ocena celująca) 1 2 3 4 5 6 7 I. Podstawy biologii 1. Biologia – nauka o życiu Uczeń • wyjaśnia znaczenie pojęcia biologia • wymienia dziedziny biologii • wymienia źródła wiedzy biologicznej Uczeń • wyjaśnia, do czego służą przewodniki i klucze do oznaczania gatunków • omawia zasady posługiwania się mikroskopem • prowadzi obserwacje mikroskopowe Uczeń • przeprowadza proste doświadczenie • odróżnia próbę badawczą od kontrolnej • potrafi samodzielnie wykonać preparat mikroskopowy • wymienia etapy metody naukowej Uczeń • sporządza dokumentację przeprowadzonej obserwacji i doświadczenia przyrodniczego • formułuje hipotezy i wyciąga wnioski Uczeń • samodzielnie planuje i wykonuje doświadczenia zgodnie z regułami stosowanymi przez naukowców • rozwija swoje zainteresowania przyrodnicze • korzysta z różnych źródeł wiedzy 2. Budowa komórki • podaje przykłady organizmów jednokomórkowych i wielokomórkowych • wymienia pierwiastki i związki chemiczne występujące w komórkach • wymienia struktury komórkowe • podaje różnice występujące między komórkami • sporządza preparat mikroskopowy i dokonuje jego obserwacji • wykonuje rysunek preparatu oglądanego pod mikroskopem • omawia rolę struktur komórkowych • wymienia struktury wspólne dla komórek roślinnych, zwierzęcych i bakteryjnych • wymienia różnice występujące między komórkami roślinnymi, zwierzęcymi i bakteryjnymi • omawia współdziałanie poszczególnych struktur komórkowych • wykazuje kluczową rolę węgla dla istnienia życia • podaje kryteria podziału związków chemicznych • planuje i wykonuje doświadczenie wykazujące półprzepuszczalność błon komórkowych oraz zjawisko plazmolizy 3. Czynności życiowe organizmów • wymienia czynności życiowe organizmów • dzieli organizmy na samożywne i cudzożywne • wymienia sposoby oddychania organizmów • podaje znaczenie pojęcia rozmnażanie się • wymienia sposoby rozmnażania się • wyjaśnia znaczenie fotosyntezy i oddychania dla organizmów i środowiska • wyjaśnia, na czym polega wydalanie i reagowanie na bodźce • wskazuje substraty i produkty reakcji fotosyntezy, chemosyntezy oraz oddychania tlenowego i beztlenowego • podaje przykłady wykorzystania energii przez organizmy • omawia rodzaje ruchu • przeprowadza doświadczenie wykazujące, że podczas fermentacji alkoholowej wydziela się dwutlenek węgla • porównuje sposoby oddychania pod względem wydajności • wskazuje cechy wspólne i różniące fotosyntezę oraz chemosyntezę • wyjaśnia, dlaczego rozmnażanie płciowe jest korzystniejsze niż rozmnażanie bezpłciowe • omawia tropizmy i nastie • podaje przykłady roślin, u których występują tropizmy i nastie • przeprowadza doświadczenie wykazujące fototropizm dodatni pędu 1 2 3 4 5 6 7 4. Klasyfikacja i oznaczanie organizmów. Wirusy • wyjaśnia, czym zajmuje się systematyka • wymienia nazwy jednostek klasyfikacji organizmów • podaje przykłady organizmów należących do pięciu królestw • podaje przykłady nazw gatunkowych • podaje podstawy podziału organizmów na pięć królestw • rozpoznaje przedstawicieli poszczególnych królestw na podstawie cech ich budowy • podaje znaczenie pojęcia gatunek • podaje przykłady chorób wirusowych i sposoby zapobiegania im • ocenia sztuczne i naturalne systemy klasyfikacji organizmów • wyjaśnia, na czym polega hierarchia taksonów w systematyce • posługuje się prostym kluczem do oznaczania gatunków • wyjaśnia, dlaczego wirusów nie można zaliczyć do żadnego z pięciu królestw organizmów • omawia budowę wirusa • dokonuje podziału wirusów ze względu na infekowane organizmy • wskazuje różnice między kluczem numerycznym a graficznym • oznacza za pomocą klucza pospolite gatunki • konstruuje prosty klucz graficzny lub numeryczny • omawia cykle życiowe wirusów (lityczny i lizogenny) II. Budowa i funkcjo­ nowanie bakterii, protistów i grzybów 5. Bakterie –najmniejsze organizmy • wymienia przykłady środowisk życia bakterii • podaje charakterystyczne cechy komórki bakteryjnej i wymienia rodzaje kształtów komórek bakteryjnych • określa znaczenie bakterii w przyrodzie i dla człowieka • wymienia rodzaje skupisk bakterii • wymienia podstawowe czynności życiowe bakterii • wskazuje skutki obecności bakterii pasożytniczych w organizmach • omawia sposoby rozmnażania się, oddychania i odżywiania się bakterii • wyjaśnia rolę przetrwalników u bakterii • wyjaśnia znaczenie procesu płciowego bakterii • wskazuje cechy budowy i czynności życiowych bakterii warunkujące ich bardzo szerokie rozprzestrzenienie • • wykazuje związek między obecnością w organizmie człowieka symbiotycznych bakterii a jego stanem zdrowia 6. Różno­ rodność protistów • wymienia trzy grupy organizmów zaliczanych do protistów • podaje przykłady pospolitych gatunków protistów i określa miejsca ich występowania • wymienia czynności życiowe protistów • dokonuje obserwacji mikroskopowej protistów jednokomórkowych • omawia budowę protistów jednokomórkowych, kolonijnych i wielokomórkowych • charakteryzuje czynności życiowe protistów • uzasadnia podział protistów na roślinopodobne, grzybopodobne i zwierzęcopodobne • wymienia cechy wspólne i różniące poszczególne grupy protistów • prowadzi hodowlę pantofelka • wykonuje preparaty mikroskopowe protistów • wyjaśnia negatywne i pozytywne znaczenie protistów w przyrodzie i dla człowieka • przedstawia udział protistów zwierzęcopodobnych w samooczyszczaniu się wód • wykazuje rolę protistów zwierzęcopodobnych w biologicznym oczyszczaniu ścieków w oczyszczalniach 7. Grzyby –cudzożywne plechowce • wymienia warunki życia grzybów • wymienia czynności życiowe grzybów • wymienia komponenty budowy porostu • omawia na przykładach budowę grzybów • charakteryzuje czynności życiowe grzybów • wymienia przykłady grzybów pasożytniczych • podaje przykłady znaczenia grzybów w przyrodzie i dla człowieka • wymienia związki symbiotyczne grzybów • wykazuje znaczenie mikoryzy dla grzyba i dla drzewa • określa rolę grzybów i glonów w plesze porostów • wyjaśnia znaczenie pojęcia grzybica • wskazuje cechy budowy porostów warunkujące ich pionierskie właściwości oraz znaczenie w ocenie stanu czystości powietrza • odróżnia grzyby jadalne od trujących • rozpoznaje różne formy morfologiczne porostów • posługuje się skalą porostową • ocenia stan czystości powietrza w miejscu zamieszkania na podstawie skali porostowej 1 2 3 4 5 6 7 III. Budowa zewnętrzna i środowis- ko życia roślin 8. Budowa i funkcje tkanek roślinnych • wyjaśnia znaczenie pojęć tkanka i organ • wymienia rodzaje tkanek roślinnych • wymienia funkcje wskazanych tkanek • wskazuje miejsce występowania określonych tkanek w roślinie • rozpoznaje tkanki na schematach i w obrazie mikroskopowym • wymienia cechy budowy poszczególnych tkanek stałych i twórczych • sporządza preparaty mikroskopowe tkanek i dokonuje ich obserwacji • porównuje warunki życia w wodzie i na lądzie • wskazuje przystosowania roślin do określonych warunków • wskazuje wytwory tkanki okrywającej liścia, korzenia i łodygi • wskazuje przydatność wytworów tkanki okrywającej u roślin • wskazuje struktury wydzielnicze roślin i omawia ich znaczenie • omawia związek budowy określonych tkanek z ich funkcjami • wykazuje, na czym polega niejednorodność drewna i łyka 9. Budowa i funkcje organów roślinnych • wymienia organy wegetatywne i generatywne • podaje podstawowe funkcje korzenia • rozpoznaje systemy korzeniowe • wymienia podstawowe funkcje łodygi i liści • omawia budowę zewnętrzną korzenia, łodygi i liści • wskazuje cechy budowy zewnętrznej liścia uwzględniane przy oznaczaniu gatunków roślin • omawia budowę wewnętrzną korzenia, łodygi, liści • rozpoznaje i wskazuje na schematach tkanki budujące korzeń, łodygę i liść • prowadzi obserwacje mikroskopowe preparatów przekroju poprzecznego korzenia, łodygi i liścia • wykonuje rysunki preparatów oglądanych pod mikroskopem • wykazuje na przykładach znaczenie modyfikacji organów w zajmowanym przez rośliny środowisku życia i pełnionych funkcjach • prowadzi hodowlę wodną fasoli • sporządza dokumentację przeprowadzonych obserwacji • planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące przewodzenie wody z korzenia do łodygi 10. Mszaki – rośliny o cechach plechowców i organow- ców • wymienia miejsca występowania mszaków • wyróżnia elementy budowy mszaków • omawia znaczenie mszaków w przyrodzie i dla człowieka • omawia elementy budowy mszaków w związku z pełnionymi przez nie funkcjami • wymienia sposoby rozmnażania się mszaków • odróżnia pokolenie płciowe mszaków od bezpłciowego • wyjaśnia znaczenie pojęć gametofit i sporofit • analizuje budowę mszaków i wskazuje u nich cechy plechowców • wskazuje cechy mszaków warunkujące to, że są roślinami pionierskimi • wykazuje związek rozmnażania płciowego mszaków z wodą a rozmnażania bezpłciowego ze środowiskiem lądowym • wyjaśnia znaczenie pojęć jednopienność i dwupienność • omawia przemianę pokoleń u mszaków, korzystając ze schematu 11. Paprotniki – pierwsze organowce • wymienia środowiska życia paprotników • odróżnia paprotniki od innych roślin • omawia znaczenie organów u paproci • rozpoznaje po charakterystycznych • omawia sposoby rozmnażania się paprotników • uzasadnia przynależność • omawia tendencję do redukcji gametofitu • przedstawia procesy, które doprowadziły do powstania • przedstawia cykl rozwojowy paproci • przygotowuje i przedstawia prezentację • rozpoznaje i nazywa organy paproci cechach budowy grupy paprotników • omawia znaczenie paprotników współcześnie żyjących i kopalnych paprotników do organowców w minionych epokach węgla kamiennego dotyczącą życia w lesie karbońskim 12. Nago- nasienne – rośliny o nieosło- niętych nasionach • wymienia środowisko życia roślin nagonasiennych • wskazuje organy roślin nagonasiennych i wymienia ich funkcje • omawia znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie i dla człowieka • wskazuje na wybranych przykładach formy życiowe roślin nagonasiennych • rozpoznaje rośliny nagonasienne wśród innych roślin • wymienia przystosowania roślin nagonasiennych do środowiska życia • wyjaśnia znaczenie pojęć wiatropylność i wiatrosiewność • wykazuje, że kwiat to organ generatywny • omawia rolę nasienia jako organu przetrwalnego • rozpoznaje wybrane gatunki roślin nagonasiennych na podstawie ich charakterystycznych cech • określa, z jakiej rośliny pochodzi wskazana szyszka • rozróżnia na przykładach rośliny jednopienne od dwupiennych • wykazuje dominację sporofitu i redukcję gametofitu w cyklu rozwojowym sosny • omawia cykl rozwojowy sosny • wykazuje, że obecność łagiewki pyłkowej to duże osiągnięcie ewolucyjne • podaje i wskazuje na mapie przykłady zbiorowisk roślinnych, w których dominują rośliny nagonasienne 13. Okryto- nasienne – rośliny wytwarza- jące owoce • wymienia środowiska życia okrytonasiennych • wyjaśnia znaczenie pojęcia rośliny okrytonasienne • nazywa elementy kwiatu • rozpoznaje okrytonasienne wśród innych roślin • omawia znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka • odróżnia kwiat od kwiatostanu • omawia różnice między zapyleniem a zapłodnieniem • wskazuje organy u roślin okrytonasiennych i podaje ich funkcje • omawia etapy powstawania owocu • wymienia rodzaje owoców i podaje ich przykłady • wymienia formy życiowe roślin okrytonasiennych i podaje ich przykłady • wyodrębnia cechy nasienia decydujące o jego charakterze przetrwalnym • wykazuje zależność miedzy budową nasion i owoców a sposobami ich rozsiewania • omawia cykl życiowy rośliny okrytonasiennej • tworzy mapę mentalną przedstawiającą podział owoców na pojedyncze i zbiorowe, mięsiste i suche, pękające i niepękające, podając odpowiednie przykłady 14. Rośliny wybranego środowiska lądowego – zajęcia terenowe • wymienia formy życiowe roślin obserwowanych w terenie • wymienia czynniki niezbędne do życia roślin • określa przynależność rośliny do danej grupy na podstawie charakterystycznych cech • omawia wpływ człowieka na warunki życia roślin obserwowanych w terenie • wyjaśnia na przykładach różnice między rośliną zielną jednoroczną a wieloletnią (byliną) • uzasadnia potrzebę ochrony roślin i miejsc ich występowania • oznacza za pomocą klucza pospolite gatunki roślin • sporządza dokumentację przeprowadzonych obserwacji • przygotowuje zielnik roślin IV. Funkcjono- wanie organizmów roślinnych 15. Fotosynteza i transport substancji • wyjaśnia cel fotosyntezy • wymienia czynniki niezbędne do zajścia procesu fotosyntezy • dzieli czynniki wpływające na fotosyntezę na zewnętrzne i wewnętrzne • omawia fazy fotosyntezy: zależną i niezależną od światła • wykazuje związek między budową liścia a procesem fotosyntezy i oddychania • planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące obecność skrobi jako produktu fotosyntezy Plan wynikowy • wymienia związki transportowane w roślinie • omawia znaczenie fotosyntezy dla życia na Ziemi • wykazuje związek fotosyntezy z oddychaniem • wyjaśnia, na czym polega transport wody i związków organicznych w roślinie • wskazuje różnice między wymianą gazową roślin w dzień i w nocy • planuje i przeprowadza doświadczenie badające wpływ stężenia dwutlenku węgla na intensywność fotosyntezy 16. Rozmnaża- nie się roślin • podaje cel rozmnażania się roślin • wyróżnia główne sposoby rozmnażania się roślin (rozmnażanie bezpłciowe i płciowe) • wymienia czynniki wpływające na kiełkowanie nasion • wymienia formy rozmnażania bezpłciowego (wegetatywne i przez zarodniki) • wyjaśnia, na czym polega rozmnażanie płciowe • omawia praktyczne wykorzystanie różnych sposobów rozmnażania wegetatywnego • wykazuje wpływ wytworzenia nasion i owoców na zasięg występowania roślin nasiennych • porównuje przemianę pokoleń u roślin zarodnikowych i nasiennych • przeprowadza i dokumentuje doświadczenie badające wpływ wody na kiełkowanie nasion • planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące, że kiełkujące nasiona zużywają tlen 17. Sprawdzian wiadomości Sprawdzenie opanowania wiadomości i umiejętności z działów I–IV V. Budowa zewnętrzna i środowis- ko życia zwierząt 18. Budowa i funkcje tkanek zwierzęcych • wymienia główne rodzaje tkanek zwierzęcych • wymienia rodzaje tkanek łącznych • podaje funkcje krwi • wymienia tkanki nabłonkowe i wyjaśnia ich funkcje • omawia budowę tkanek łącznych • wymienia rodzaje i miejsca występowania tkanek mięśniowych • omawia budowę neuronu • wymienia miejsca występowania nabłonków • wskazuje wspólne cechy tkanek łącznych • wykazuje różnice w budowie i funkcjonowaniu tkanek mięśniowych • omawia budowę i rolę elementów morfotycznych krwi • prowadzi obserwacje mikroskopowe tkanek • wskazuje związek budowy nabłonków z pełnionymi przez nie funkcjami • wskazuje cechy wspólne tkanek mięśniowych • omawia rolę elementów neuronu oraz komórek glejowych • rozpoznaje na schematach i w obrazie mikroskopowym różne tkanki zwierzęce • tworzy mapę mentalną przedstawiającą podział tkanek zwierzęcych i ich rodzaje 19. Parzydełko- wce – naj- prostsze zwierzęta tkankowe • podaje środowiska życia parzydełkowców • omawia tryb życia polipa i meduzy • omawia znaczenie parzydełkowców w przyrodzie i dla człowieka • uzasadnia przynależność stułbiopławów, krążkopławów i koralowców do parzydełkowców • wymienia cechy krążkopławów, stułbiopławów i koralowców • uzasadnia przynależność krążkopławów, stułbiopławów i koralowców do najprostszych tkankowców na podstawie ich charakterystycznych cech • uzasadnia związek między trybem życia zwierzęcia a jego symetrią ciała • omawia budowę i sposób działania komórki parzydełkowej • przedstawia przemianę pokoleń u chełbi modrej 1 2 3 4 5 6 7 20. Płazińce, nicienie – zwierzęta w większo- ści pasożyt- nicze • podaje środowisko życia płazińców i nicieni • charakteryzuje kształt ciała płazińców i nicieni • rozpoznaje wybrane płazińce i nicienie na schematach • wyjaśnia, jak ustrzec się przed pasożytniczymi płazińcami i nicieniami • wymienia cechy tasiemca będące przystosowaniem do pasożytniczego trybu życia • uzasadnia przynależność tasiemca uzbrojonego do płazińców, a glisty ludzkiej do nicieni • uzasadnia znaczenie obojnactwa dla tasiemca • wymienia płazińce i nicienie wolno żyjące • charakteryzuje dymorfizm płciowy u glisty ludzkiej • charakteryzuje symetrię ciała płazińców i nicieni • wyjaśnia znaczenie pojęć żywiciel pośredni i żywiciel ostateczny • omawia cykle rozwojowe tasiemca uzbrojonego, glisty ludzkiej i włośnia krętego 21. Pierścienice – zwierzęta o segmento- wanym ciele • wymienia środowiska życia pierścienic • rozpoznaje pierścienice wśród innych zwierząt na podstawie ich charakterystycznych cech • omawia rolę dżdżownic w użyźnianiu gleby • podaje przykłady przedstawicieli skąposzczetów, pijawek i wieloszczetów • omawia budowę zewnętrzną skąposzczetów, pijawek i wieloszczetów • wymienia znaczenie pierścienic inne niż spulchnianie gleby • wskazuje związek budowy dżdżownicy, pijawki oraz nereidy ze środowiskiem i trybem życia • wymienia cechy wspólne skąposzczetów, pijawek i wieloszczetów oraz cechy je różniące • wykazuje związek między budową pijawki a jej pasożytniczym trybem życia • prowadzi okresową hodowlę dżdżownicy • dokonuje obserwacji czynności życiowych dżdżownicy • sporządza dokumentację przeprowadzonych obserwacji • przeprowadza doświadczenie wykazujące znaczenie dżdżownic w użyźnianiu gleby 22. Stawonogi – zwierzęta o charaktery- stycznych odnóżach • wymienia środowiska życia stawonogów • wyjaśnia znaczenie pojęcia stawonogi • rozpoznaje stawonogi wśród innych zwierząt • rozpoznaje owada, skorupiaka i pajęczaka na podstawie ich charakterystycznych cech • omawia budowę zewnętrzną raka stawowego, krzyżaka ogrodowego i biedronki siedmiokropki • wymienia typy aparatów gębowych owadów • wymienia typy odnóży lokomocyjnych owadów • podaje pozytywne i negatywne znaczenie stawonogów w przyrodzie i dla człowieka • dowodzi związku między budową aparatów gębowych owadów a rodzajem pobieranego przez nie pokarmu • wykazuje związek między budową odnóży a środowiskiem i trybem życia owada • określa rodzaj szkieletu stawonogów i omawia jego znaczenie • wskazuje zalety i wady szkieletu zewnętrznego • porównuje sposoby poruszania się stawonogów z innymi zwierzętami bezkręgowymi • analizuje materiały źródłowe dotyczące owadów – szkodników i przygotowuje prezentację na temat ich działalności 23. Mięczaki – zwierzęta o miękkim ciele okrytym muszlą • wymienia środowiska życia mięczaków • rozpoznaje mięczaki wśród innych zwierząt • podaje przykłady zwierząt należących do ślimaków, małży i głowonogów • omawia budowę zewnętrzną ślimaka, małża i głowonoga • omawia znaczenie mięczaków w przyrodzie i dla człowieka • wykazuje związek między budową a trybem życia mięczaków • omawia sposoby odżywiania się małży, ślimaków i głowonogów • wyjaśnia, w jaki sposób powstają perły • wskazuje cechy wspólne i cechy odróżniające poszczególne grupy mięczaków • prowadzi hodowlę ślimaka winniczka lub zatoczka rogowego i dokumentuje wyniki przeprowadzonych obserwacji • planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące wrażliwość ślimaka na rodzaj pokarmu • dowodzi związku symetrii promienistej szkarłupni z ich trybem życia Plan wynikowy 1 2 3 4 5 6 7 24. Ryby – kręgowce wodne • wymienia części ciała ryby • wymienia nazwy płetw ryby • dzieli ryby na kostnoszkieletowe i chrzęstnoszkieletowe, podając przykłady • omawia pokrycie ciała ryb • wyjaśnia, na czym polega zmiennocieplność • podaje przykłady słodkowodnych i morskich gatunków ryb kostnoszkieletowych • uzasadnia związek linii nabocznej ze środowiskiem życia ryb • uzasadnia konieczność spożywania ryb przez człowieka • wyjaśnia, dlaczego łuskę ryby nazywa się jej metryką • wskazuje rolę pęcherza pławnego • przygotowuje i wygłasza referat na temat znaczenia ryb w środowisku i dla człowieka 25. Płazy – kręgowce dwóch środowisk • podaje miejsca występowania płazów • wymienia części ciała płazów bezogonowych i ogoniastych • podaje znaczenie płazów dla człowieka • omawia pokrycie ciała płazów • podaje przykłady gatunków należących do poszczególnych grup płazów • wskazuje przystosowania w budowie zewnętrznej płazów do życia w dwóch typach środowisk • wykazuje związek aktywności płazów z temperaturą otoczenia • objaśnia mechanizm wentylacji płuc przy udziale jamy gębowo-gardzielowej • wykazuje związek między budową a trybem życia płazów • omawia sposób pobierania pokarmu przez płazy • wykonuje album „Nasze płazy" • wymienia cechy taksonomiczne wybranych płazów i cechy będące przejawem dymorfizmu płciowego 26. Gady – kręgowce, które opanowały ląd • określa środowisko życia gadów • wymienia części ciała jaszczurki, węża i żółwia • omawia znaczenie gadów w przyrodzie i dla człowieka • omawia pokrycie ciała u gadów • podaje przykłady gadów występujących w Polsce • wykazuje związek między trybem życia a zmiennocieplnością • uzasadnia konieczność ochrony gatunkowej gadów w Polsce • wykazuje wady i zalety pokrycia ciała gadów • wykazuje różnice między aktywnością życiową gadów strefy międzyzwrotnikowej i gadów występujących w Polsce oraz wskazuje i

mięczaki zwierzęta o miękkim ciele okrytym muszlą